Vào khoảng giữa năm 1965, trước những thất bại nặng nề của quân Ngụy trên chiến trường khiến cho chiến lược chiến tranh đặc biệt của Mỹ bị phá sản, chính quyền Johnson thực hiện chiến lược chiến tranh cục bộ, mở rộng chiến tranh bằng cách đưa ồ ạt lính Mỹ và quân chủ lực cùng phương tiện chiến tranh hiện đại vào miền Nam Việt Nam, đồng thời đem máy bay đánh phá miền Bắc.

Trên địa bàn huyện Nghĩa Hành, Mỹ - Ngụy xây dựng 7 cứ điểm lớn. Từ các cứ điểm này, địch xung quân càn quét định phá vùng Hành Tín, Hành Thiện, Hành Thịnh. Chúng thực hiện chính sách đối sách, giết sạch nhằm uy hiếp tinh thần cách mạng của nhân dân. Điển hình tội ác của Mỹ - Ngụy ở Nghĩa Hành là vụ thảm sát thường dân ở Đề An.

Nhằm tiêu diệt lực lượng quân giải Phóng đang đóng trú ở miền Tây Nghĩa Hành, trong tháng đầu năm 1966, Mỹ – Ngụy tiến hành chiến dịch "Diều hâu đối" gồm 3 tiểu đoàn Ngụy và 1 tiểu đoàn Mỹ có máy bay, xe tăng yểm trợ. Địa bàn đánh phủ của chúng là vùng Hành Tín, Hành Thịnh, Hành Thiện. Dựa vào vùng rừng núi hiểm trở, quân ta mưu trí phục kích, chặn đánh cuộc hành quân của lính Mỹ tại Gò Tranh (thôn Phú Thọ, nay thuộc xã Hành Tín Tây) diệt 40 tên Mỹ. Ta đồng loạt  triển khai chặn đánh Mỹ - Ngụy ở các nơi khác trên địa bàn huyện Nghĩa Hành trong các tháng 2 và tháng 5/1966.

Bằng những vũ khí hiện đại và bản tính hung bạo, vào sáng ngày 3/2/1967, địch dùng máy bay quần đảo và thả loạt bom thảm sát vào thôn Phú Thọ, xã Hành Tín Tây giết hại 55 người và làm 4 người bị thương. Đến chiều cùng ngày địch tiếp tục cho máy bay ném bom làm chết 2 người. Trong số 57 người bị giết hại có 25 thường dân và 32 bộ đội.

Hôm nay, chúng tôi, những sinh viên thế hệ trẻ trở về nơi đây có thể hiểu được những nỗi đau thương theo năm tháng, biết về tội ác mà đế quốc Mỹ đã gây ra. Việc hiểu biết về lịch sử của cuộc thảm sát không phải để khơi dậy lòng hận thù mà là để chúng ta thể hiện lòng biết ơn về sự hi sinh của thế hệ cha ông đi trước đã ngã xuống để giữ vững nền độc lập, hoà bình cho dân tộc ta.

Sinh viên Quảng Ngãi thực hiện công trình sinh viên số hóa Chứng tích Phú Thọ tại chiến dịch Mùa hè xanh 2023.